Πανόραμα Σίτυ
μτφρ: Αργυρώ Μαντόγλου
εκδ. Αλεξάνδρεια, σελ. 253
Ο Οπεν Πόρτερ, κεντρικός ήρωας του μυθιστορήματος «Πανόραμα Σίτυ», φέρνει τον αναγνώστη σε αμηχανία. Είναι ένας άνθρωπος με αθωότητα στα όρια της αφέλειας, αλλά ο ίδιος δεν δίνει καμία σημασία σε αυτό. Οι κάτοικοι της Μαδέρας, της μικρής πόλης στην οποία ζει, τον αντιμετωπίζουν με ελαφρότητα, σαν τον «τρελό του χωριού», και τον αποκαλούν «Δήμαρχο», ωστόσο εκείνος δείχνει να απολαμβάνει το παρατσούκλι. Χαίρεται με τις μικροδουλειές και τα θελήματα που του αναθέτουν και αλωνίζει την πόλη με το ποδήλατό του. Ανακαλεί με χαρά ακόμη και επικίνδυνες συνήθειες, όπως το ιδιότυπο chicken game που συνήθιζε να παίζει με αντίπαλο ένα φορτηγό.
«Τα πρώτα είκοσι επτά χρόνια της ζωής μου δεν μου συνέβη απολύτως τίποτα», εξομολογείται στον αγέννητο γιο του στην αρχή της ηχητικής διαθήκης που αποτυπώνεται ολόκληρη στις σελίδες του μυθιστορήματος. Την ηχογραφεί το βράδυ που πιστεύει ότι θα είναι το τελευταίο του, με σκοπό να μάθει ο γιος του κάποια πράγματα γι’ αυτόν. Οσο παράξενη κι αν φαίνεται η παραδοχή, μάλλον είναι αληθής. Τα σημαντικά γεγονότα στη ζωή του Πόρτερ ξεκινούν στο 28ο έτος της ηλικίας του, όταν αυτός χάνει τον δικό του πατέρα και αναγκάζεται να μετακομίσει στο Πανόραμα Σίτυ.
Ακολουθώντας κατά γράμμα την επιθυμία του πατέρα του να ταφεί στον κήπο του σπιτιού τους, μπαίνει σε μπελάδες, γιατί τον θάβει μόνος του χωρίς να ενημερώσει κανέναν. Εδώ διαφαίνεται για πρώτη φορά ανάγλυφα η ιδιαιτερότητα του χαρακτήρα του: ενώ όλοι του εξηγούν ότι έκανε λάθος, ο ίδιος δεν μπορεί να το αντιληφθεί. Σύμφωνα με τον δικό του κώδικα ηθικής, πιστεύει ότι έπραξε σωστά, αφού έκανε ό,τι ακριβώς του είχε ζητηθεί.
Σχεδόν ποτέ δεν δρα με τη δική του βούληση, είναι κυρίως παρατηρητής της ζωής. Κάνει πάντα ό,τι του λένε και περνάει τις συμπεριφορές των άλλων μέσα από το δικό του ιδιότυπο φίλτρο. Η παντελής έλλειψη κοινωνικών δεξιοτήτων συνοδεύεται από την αδυναμία να διακρίνει το σωστό από το λάθος.
Στον δρόμο για το Πανόραμα Σίτυ γνωρίζει έναν άστεγο τυχοδιώκτη μικροαπατεώνα και θέλει να του μοιάσει. Στο πρόσωπό του βλέπει έναν «κοσμοπολίτη» με ιδέες έτοιμες να αλλάξουν τον κόσμο. Η θεία του, που τον φιλοξενεί, ανησυχεί για λογαριασμό του. Του βρίσκει δουλειά σε ένα φαστφουντάδικο, του κλείνει συχνά ραντεβού στον ψυχολόγο και τον πιέζει να επισκεφθεί μια χριστιανική αδελφότητα που έχει έδρα σε ένα πολυκατάστημα. Εχει πιο πεζά όνειρα για αυτόν. Θέλει να τον κάνει έναν απλό, καθημερινό πολίτη. Η υπόγεια σύγκρουση των στόχων θείας και ανιψιού προκαλεί μια σειρά από μικροαναποδιές, ενόσω ο Πόρτερ ανακαλύπτει τη μεγάλη πόλη. Ολα εκεί είναι πιο απρόσωπα, κανείς δεν τον φωνάζει πια «Δήμαρχο» και του λείπει το ποδήλατό του.
Η πρωτοπρόσωπη αφήγηση του Πόρτερ έχει αρκετό χιούμορ, κυρίως λόγω της παραδοξότητας με την οποία αντιλαμβάνεται τον κόσμο. Είναι ένας ήρωας που όλοι υποτιμούν και που όντως ξεκινάει με έλλειμμα σε σχέση με τους γύρω του, αλλά καταφέρνει να συνυπάρξει μαζί τους καθώς ωριμάζει. Οι τραγικές στιγμές και οι ματαιώσεις βιώνονται εξίσου ανάλαφρα με τις χαρές του.
Η απουσία εντάσεων και σημαδιακών γεγονότων στην πλοκή εξισορροπείται από μια πληθώρα χριστιανικών συμβολισμών από τον Wilson. Η «διαθήκη» του Πόρτερ ηχογραφείται σε κασέτες της Καινής Διαθήκης, η παραμονή του στο Πανόραμα Σίτυ διαρκεί 40 ημέρες και κάποια στιγμή εμφανίζεται μια μητρική φιγούρα με το όνομα Μαρία. Αυτοί οι συμβολισμοί, σε συνδυασμό με την έλλειψη σοβαρών αναταραχών και επιπλοκών στην περιπέτεια του Πόρτερ, δημιουργούν υπερσυσσώρευση ηθικοπλαστικών στοιχείων στο μυθιστόρημα. Η καθημερινότητα της μεγάλης πόλης ωριμάζει τον Πόρτερ, χωρίς να μεταβάλλει επί της ουσίας τον χαρακτήρα του.
Δημοσιεύτηκε στην Καθημερινή, Τέχνες και Γράμματα, 09.10.2016
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου